زایمان طبیعی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

زایمان طبیعی چیست و چگونه انجام می‌شود؟ زایمان طبیعی روشی است قدیمی برای به دنیا آوردن نوزاد که هنوز هم این روش محبوبیت خاصی دارد. اغلب افراد بر این باورند که زایمان سزارین آسان تر از زایمان طبیعی است. اما بهتر است بدانید که با داشتن کمی اطلاعات در این باره می‌توانید زایمان طبیعی را به خوبی پشت سر بگذارید و کودکتان را با آرامش در آغوش بگیرید. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره زایمان طبیعی برای شما بیان کنیم، پس برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.

نحوه ی زایمان طبیعی

در ماه های آخر بارداری دهانه ی رحم مرطوب می‌شود و کم کم باز خواهد شد. بعد از تمام شدن نه ماه جنین برای به دنیا آمدن آماده می‌شود و به لگن و رحم مادر فشار می‌آورد و با این کار آمادگی خود را برای به دنیا آمدن نشان می‌دهد. بعد از این جریان دهانه واژن باز می‌شود و رحم منقبض خواهد شد. این روند ادامه دارد تا جنین بچرخد و سرش وارد دهانه ی رحم شود. در این هنگام دهانه ی رحم کم کم باز می‌شود و بعد از اینکه درد زایمان شروع شد زایمان صورت می‌گیرد.

علائم شروع زایمان طبیعی

با نزدیک شدن به موعد زایمان مادران باردار، آگاهی از علائمی که شروع زایمان طبیعی را نشان می‌دهد بسیار مهم است. در حالی که تجربه هر زنی ممکن است متفاوت باشد، علائم مشترکی وجود دارد که شروع روند زایمان را نشان می‌دهد. یکی از شاخص های اولیه زایمان قریب الوقوع، شروع انقباضات منظم و شدیدتر است. این انقباضات که اغلب به عنوان احساس دردهای شدید قاعدگی توصیف می‌شوند، در فواصل زمانی منظم رخ می‌دهند و به تدریج مکرر و شدیدتر می‌شوند. یکی دیگر از نشانه های زایمان قریب الوقوع آزاد شدن پلاگ مخاطی است. پلاک مخاطی، ترشح غلیظی است که ممکن است با خون همراه باشد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دهانه رحم شروع به نرم شدن و گشاد شدن می‌کند تا برای زایمان آماده شود. در حالی که وجود پلاک مخاطی لزوماً به معنای قریب‌الوقوع بودن زایمان نیست، اما نشانه‌ای است که بدن در حال آماده شدن برای فرآیند زایمان است. مادران باردار همچنین ممکن است دچار پارگی کیسه آمنیوتیک شوند. این زمانی اتفاق می‌افتد که مایع آمنیوتیک اطراف نوزاد از طریق واژن آزاد شود. در حالی که این می‌تواند به صورت فوران ناگهانی مایع اتفاق بیفتد، ممکن است به صورت یک قطره آهسته نیز رخ دهد.

مزایای زایمان طبیعی

زایمان طبیعی نسبت به زایمان سزارین مزایای بسیاری دارد که از مهم ترین مزایای آن می‌توان به بی دردسر بودن آن اشاره نمود. در این نوع زایمان جنین از رحم مادر به راحتی خارج می‌شود و بعد از آن مشکلی مادر را تهدید نمی‌کند . همچنین دوره ی نقاهت بعد از زایمان طبیعی بسیار کمتر از زایمان سزارین است و به راحتی دوره ی نقاهت به پایان خواهد رسید و مشکلی برای شما پیش نخواهد آمد. مادر بعد از ۲۴ ساعت از بیمارستان ترخیص می‌شود و درد های بعد از سزارین را نخواهد کشید. کودکانی که به روش طبیعی به دنیا می‌آیند دچار مشکلات تنفسی نمی‌شوند و همچنین به راحتی شیر می‌خورند. این کودکان در گرفتن سینه از مادر دچار مشکلی نخواهند شد. رابطه ی عاطفی که بعد از زایمان طبیعی بین مادر و نوزاد وجود دارد، بسیار صمیمی تر از رابطه ی عاطفی بعد از سزارین است. زیرا در زایمان طبیعی نوزاد بلافاصله بعد از زایمان در آغوش مادر قرار خواهد گرفت اما در زایمان سزارین کودک چند ساعت از مادر دور می‌ماند. همچنین زایمان طبیعی نسبت به زایمان های سزارین اقتصادی تر است. بعد از زایمان طبیعی مادر با انجام ورزش های مناسب می‌تواند زودتر به تناسب اندام برسد و مشکلی پیش نخواهد آمد.

مراحل زایمان طبیعی

زایمان طبیعی سه مرحله دارد که عبارتند از:
مرحله اول: این مرحله از زمانی که دردهای زایمان شروع می‌شود تا زمانی که دهانه ی رحم کاملا باز شود ادامه دارد.
مرحله دوم: مرحله ی دوم از زمان باز شدن کامل دهانه ی رحم تا خروج نوزاد است.
مرحله سوم: آغاز این مرحله از زمان خروج نوزاد است و تا خروج جفت ادامه پیدا خواهد کرد.

زایمان طبیعی چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان زایمان طبیعی می‌تواند از زنی به زن دیگر بسیار متفاوت باشد. به طور متوسط، مرحله اول زایمان (که شامل فازهای اولیه و فعال است) برای مادری که برای اولین بار باردار می‌شود بین ۶ تا ۱۲ ساعت طول می‌کشد و ممکن است برای زنانی که قبلا زایمان کرده اند کوتاهتر باشد. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که اینها فقط میانگین هستند و برخی از زنان ممکن است زایمان بسیار کوتاه‌تر یا طولانی‌تری داشته باشند. پس از مرحله اول، مرحله دوم زایمان شامل هل دادن و زایمان نوزاد است. برای مادران بار اول، این مرحله می‌تواند از ۲۰ دقیقه تا ۲ ساعت یا بیشتر طول بکشد. باز هم، این می‌تواند به طور گسترده ای بسته به شرایط فردی متفاوت باشد. در نهایت، مرحله سوم زایمان شامل تحویل جفت است که معمولاً در عرض ۵ تا ۳۰ دقیقه پس از تولد نوزاد اتفاق می‌افتد. مهم است که به یاد داشته باشید که تجربه هر زنی از زایمان منحصر به فرد است و عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند بر طول مدت زایمان تأثیر بگذارد. این عوامل ممکن است شامل سلامت کلی مادر، موقعیت نوزاد و اینکه آیا از مداخلات پزشکی استفاده می‌شود یا خیر باشد.

چه افرادی نمی‌توانند زایمان طبیعی انجام دهند؟

برخی از افراد ممکن است کاندیدای مناسبی برای زایمان طبیعی نباشند. در حالی که زایمان طبیعی یک روش ایمن و متداول برای زایمان است، شرایط خاصی وجود دارد که ممکن است توصیه نشود. در ادامه به بررسی عواملی می‌پردازیم که ممکن است نشان دهند که فرد کاندید مناسبی برای زایمان طبیعی نیست:

سزارین قبلی

افرادی که قبلاً سزارین شده اند، ممکن است کاندیدای مناسبی برای زایمان طبیعی نباشند، به خصوص اگر سزارین های متعددی داشته باشند یا عوامل پیچیده دیگری وجود داشته باشد.

حاملگی چند قلو

افرادی که دارای جنین های متعدد مانند دوقلو یا سه قلو هستند، به دلیل افزایش خطرات مرتبط با حاملگی های چند قلو، ممکن است نامزد مناسبی برای زایمان طبیعی نباشند. در این موارد، پزشک ممکن است سزارین یا روش های دیگر زایمان را توصیه کند.

جفت سرراهی

جفت سرراهی وضعیتی است که در آن جفت به طور جزئی یا کامل دهانه رحم را می‌پوشاند که می‌تواند منجر به عوارضی در حین زایمان و زایمان شود. افراد مبتلا به جفت سرراهی ممکن است کاندیدای مناسبی برای زایمان طبیعی نباشند و ممکن است برای زایمان ایمن نیاز به سزارین داشته باشند.

شرایط سلامت مادر

برخی از شرایط سلامت مادر، مانند پره اکلامپسی، دیابت بارداری یا بیماری قلبی، ممکن است خطرات مرتبط با زایمان طبیعی را افزایش دهند. در این موارد، پزشک ممکن است روش های جایگزین زایمان را برای به حداقل رساندن عوارض احتمالی توصیه کند.

عفونت

اگر فردی عفونت فعالی مانند تبخال تناسلی داشته باشد که می‌تواند در طول زایمان طبیعی به نوزاد منتقل شود، در این موارد پزشک ممکن است برای کاهش خطر انتقال، سزارین را توصیه کند.

مشکلات لگنی

برخی از افراد ممکن است مشکلات لگنی مانند تومورهای لگنی یا ناهنجاری داشته باشند که می‌تواند زایمان طبیعی را چالش‌برانگیزتر یا خطرناک‌تر کند. در این موارد متخصص زنان به مادر انجام زایمان سزارین را توصیه می‌کند.

مراقبت های بعد از زایمان طبیعی

بعد از زایمان نیاز است که مراقبت هایی صورت گیرد تا مادر زودتر به بهبودی برسد. برخی از مراقبت های بعد از زایمان طبیعی را در اینجا برای شما می‌آوریم:
بعد از زایمان ۶ ساعت اول مهم ترین زمان برای مادر است. در این مدت زمان نیاز است که مراقبت های لازم انجام شود و میزان خونریزی و علائم حیاتی مادر (فشار خون، دمای بدن، نبض و تنفس) چک شود.
همچنین نیاز است که اقدامات ضروری برای مادر انجام شود تا زودتر به بهبودی دست یابد. تغذیه بعد از زایمان طبیعی کی از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. تغذیه مادر بعد از زایمان باید حاوی کالری و پروتئین بیشتری باشد و پروتئین، کلسیم و مواد ضروری که در اثر شیردهی از دست می‌دهد باید تامین شود.
همچنین اگر پزشک برای وی قرص آهن و قرص مولتی ویتامین تجویز کند مادر باید تا سه ماه بعد از زایمان مصرف کند تا مواد لازم بدن وی تامین گردد.
بهتر است بدانید که در زمان شیردهی نباید غذاهای نفاخ و حساسیت زا مانند گوجه فرنگی، پیاز، کلم، شکلات و ادویه مصرف نمایید.

زایمان طبیعی بدون درد

اغلب خانم ها به علت درد زایمان طبیعی از آن هراس دارند و تمایل به زایمان سزارین دارند. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی می‌توان درد زایمان طبیعی را تا حدی کاهش داد و امکان زایمان طبیعی را برای افرادی که از آن هراس دارند ممکن ساخت. زایمان با استفاده از بی حسی اپیدورال روشی بسیار نوین می‌باشد و باعث تشویق افراد در زایمان طبیعی می‌شود. این روش کم هزینه است و اگر توسط متخصص بی هوشی مناسب انجام گیرد هیچ گونه عوارضی برای فرد و جنین ندارد.

زایمان طبیعی بدون درد با استفاده از بی حسی اپیدورال انجام می‌شود. زمانی که از بی حسی اپیدورال استفاده می‌شود، لوله ای وارد نخاع فرد می‌شود و داروی بی حسی از طریق لوله وارد بدن فرد می‌شود که این امر نیاز به متخصص بی هوشی با مهارت و تجربه بالایی دارد. در هر مرحله ای از زایمان و حتی تا آخر زایمان و خروج جفت می‌توان از بی حسی اپیدورال استفاده کرد، و این امر حتی باعث تسکین درد ناشی از بخیه ها نیز می‌شود. با استفاده از بی حسی اپیدورال درد زایمان طبیعی تا حد قابل توجهی کاهش می‌یابد. استفاده از این روش بی حسی در ایالت متحده آمریکا بسیار رایج می‌باشد و به همین دلیل خیلی از بانوان در این کشور از زایمان طبیعی استفاده می‌نمایند. همانطور که گفته شد. تزریق این دارو حتما باید توسط متخصص بی هوشی متبحر انجام گیرد، زیرا اگر مواد ضد درد، در دوز بالا تزریق گردند، بر روی جنین نیز تاثیر می‌گذارد و مشکلات تنفسی در جنین ایجاد می‌نمایند.

علائم خطرزا بعد از زایمان

بعد از زایمان ممکن است خطراتی مادر را تهدید کند. به همین منظور نیاز است که توجه داشته باشید در صورتی که این علائم را مشاهده کردید حتما به بهترین متخصص زنان تهران مراجعه نمایید و مورد بررسی و معاینه قرار گیرید تا مشکل برطرف شود. این علائم عبارتند از:

• خونریزی بیش از زمان قاعدگی
• ادامه خونریزی بیشتر از حد لکه بینی بعد از ده روز
• تب و لزر
• درد و ورم بخیه ها
• سرگیجه
• رنگ پریدگی
• درد، تورم یا قرمزی پستانها
• لمس توده یا درد و تورم از محل بخیه ها
• خروج ترشحات چرکی از بخیه ها
• خروج ترشحات چرکی و بد بو از مهبل
• درد ساق پا
• درد زیر دل
• بی اختیاری ادرار و مدفوع
• تکرر ادرار
• درد یا سوزش هنگام ادرار
• افسردگی شدید

این علائم می‌تواند نشان دهنده ی خطراتی باشد که البته جای نگرانی است. یک جراح خوب می‌تواند به راحتی شما را مورد معاینه قرار دهد و مشکل تان را حل کند. با دیدن این علائم زیاد نگران نشوید زیرا با رعایت نکات ارائه شده توسط پزشک بعد از زایمان می‌توانید به راحتی به بهبودی دست یابید.