کیست تخمدان
یکی از بیماری هایی که به صورت خوش خیم و یا بدخیم در زنان دیده می شود کیست های تخمدانی است .برای اینکه بتوان از این بیماری پیشگیری کرد باید به طور کامل از آن آگاهی داشته باشیم.برخی از بیماری ها مانند کیست های تخمدانی در صورتی که به موقع تشخیص داده شوند می توان به راحتی آنها را بدون داشتن هیچ گونه عوارضی درمان کرد.
چگونگی تشکیل کیست تخمدان
به توده هایی که حالتی کیسه ایی دارند و دارای یک جداره هستند که در آن حجمی از مایع قرار گرفته است کیست تخمدانی گفته می شود. این توده های تخمدانی از نسج تخمدان به وجود می آیند و در اغلب موارد از فولیکول های سطح تخمدان سرچشمه می گیرند.این کیست ها انواع مختلفی دارند و برای درمان آنها راه های متفاوتی وجود دارد و شما برای درمان آن حتما باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده و مورد معاینه قرار بگیرید.
انواع کیست تخمدان
کیست ها دارای انواع مختلفی هستند اما کیست های تخمدانی در بین زنان رایج تر است و معمولا کیست های ساده ایی هستند که بعد از مدتی از بین می روند .اما در برخی از موارد نیز کیست ها ممکن است بعد از نمونه برداری بدخیم و دردسر ساز باشند .کیست هایی به نام فونکسیونل وجود دارند که معمولا در مرحله دوم سیکل قاعدگی ساخته می شود به این دوره ،دوره لوتیئی گفته می شود.این کیست ها نیز خطراناک نیستند و حتی گاهی اوقات بدون هیچ درمان دارویی خود به خود از بین می روند .
علت کیست های تخمدانی
دلیل به وجود آمدن کیست های تخمدانی متفاوت است اما مهم ترین عاملی که در ایجاد کیست های تخمدانی شناسایی شده است عدم تخمک گذاری است.زمانی که خانمی وارد دوره عادت ماهانه خود می شود بعد از گذشت چهارده روز از دوران قاعدگی فولیکولی که قرار است تخمک را به وجود بیاورد به طور طبیعی پاره می شود و در نهایت تخمک را آزاد می کند.اما گاهی اوقات این فرآیند در برخی از خانم ها اتفاق نمیفتد و آب را درون خود انباشته می کند و به کیست ها تبدیل می شوند.برخی اوقات ممکن است چندین تخمک چندین کیست را بسازند و این پروسه به قدری تکرار شود که تعداد فراوانی از کیست ها در اندازه های کوچک به وجود می آید که به آن ها کیست های پلی کیستیک می گویند .
د ربرخی موارد دیگر نیز چاقی و اختلالات هورمونی و مصرف برخی از داروها برای درمان بیماری ها ی دیگر عامل به وجود آورنده این کیست های تخمدانی می شوند .در مواردی دیده شده است که با درمان چاقی کیست ها نیز از بین رفته و درمان شده اند.
علائم کیست های تخمدانی
دردهای شکمی و یا لگنی رایج ترین نشانه های کیست های تخمدانی هستند.اما در بیشتر اوقات کیست ها هیچ نشانه ایی ندارند و زنان بدون اینکه به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند از وجود آنها اطلاعی ندارند و تنها در انجام سونوگرافی ها دیده می شوند.
دردهای به وجود آمده د رشکم می تواند به دلیل پارگی کیست ها،رشد آنها و دلایل دیگر باشد.
در زمانی که کیست های تخمدانی حاد باشد ممکن است زنان با علائم زیر رو به رو شوند :
- دردهای ناگهانی شکم
- حالت تهوع که گاهی هم به استفراغ تبدیل می شود
- تغییرات به وجود آمده در نبض
- احساس بی حالی و ضعف که ممکن است به علت خونریزی های داخلی باشد.
تشخیص کیست های تخمدانی
معمولا بعد از مراجعه زنان به متخصص زنان و زایمان معاینه های اولیه انجام شده و بعد از اینکه از بیمار درباره نشانه ها پرسیده می شود متخصص زنان و زایمان برای سونوگرافی دستور می دهد که بهترین روش برای دیدن کیست ها در تخمدان است .
اولترا سوند یکی دیگر از روش هایی است که ممکن است متخصص زنان و زایمان برای تشخیص بهتر به نتایج آن نیاز داشته باشد در این تصویر برداری برای گرفتن تصاویر از ساختمان درون بدن از امواج صوتی استفاده می شود.این رو ش بدون خطر بوده و ضرری برای خانم ها نخواهد داشت.
روش هایی مانند سی تی اسکن و ام آر ای نیز برای تشخیص کیست های تخمدانی می تواند موثر واقع شود.
پیشگیری از کیست های تخمدانی
از آنجایی که احتما مبتلا شدن به بیماری های بدخیم زنان مانند سرطان با بالا رفتن سن افزایش پیدا میکند بهتر است نکاتی را رعایت کنیم تا حد ممکن این احتمال را پایین آوریم .با اینکه کیست ها ی تخمدانی معمولا حتی بعد از چهل سالگی نیز خوش خیم هستند اما بنابر احتیاط باید مراقبت هایی انجام شود زیرا شانس سرطانی بودن آنها بعد از این سن بیشتر می شود.همان طور که در ابتدای این مقاله گفته شد تشخیص به موقع این عارضه بسیار حائز اهمیت است و خانم ها بهتر است هر چند یک بار برای معاینه کلی به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند.
نشانه هایی مانند چاقی و رشد بیش از اندازه موهای زائد و همچنین عادت های بی نظم باید جدی گرفته شوند و خانم ها باید با دیدن این علائم به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند.البته دوران عادت ماهانه در سال های اولیه بلوغ معمولا نامنظم است.اما اگر این بی نظمی به مدت طولانی ادامه پیدا کند باید جدی گرفته شود.
معمولا خانم هایی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند کمتر به این عارضه دچار شده اند اما نمی توان گفت خوردن قرص های ضد بارداری راهی برای پیشگیری از کیست های تخمدانی است زیرا خوردن این قرص ها ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد و نباید آنها را به شکل خودسرانه مصرف کرد.
زنانی که دیر ازدواج می کنند و در سنین بالاتری باردار می شوند بیشتر در معرض مبتلا شدن با این بیماری هستند.
پیشنهاد می شود برای جلوگیری از این ناهنجاری با بروز دردهای لگنی و شکمی به سرعت به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید و خانم های با سن بالا تر هر شش ماه یک بار سونوگرافی انجلم بدهند .