سرطان های تخمدان و لوله فالوپ
سرطان های ناشایع تخمدان شامل تومورهای سلول لیپوئیدی، سارکوم ها و کارسینوم های سلول کوچک هستند . در این مقاله قصد داریم به سرطان های تخمدان و لوله فالوپ و مطالبی نظیر ذیل بپردازیم .
- سرطان تخمدان پیشرفته
- اولین علامت سرطان تخمدان
- آیا سرطان تخمدان کشنده است
- علائم عود سرطان تخمدان
- تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی
- متاستاز سرطان تخمدان
- سرطان تخمدان در جوانان
- درمان قطعی سرطان تخمدان
الف/ تومور سلول لیپوئیدی
این تومورها از بقایای قشر آدرنال بوده و سبب بروز صفات مردانه می شوند (ویریلیزم). گاهی با چاقی، هیپرتانسیون و عدم تحمل گلوکز همراه اند (بازتابی از ترشح کورتیکوستروئید). درمان آنها جراحی است .
در اغلب موارد تومور خوش خیم و با گرید پایین است اما در 20% موارد هم تومور بزرگتر از 8 سانتی متر و مهاجم دیده می شود .
ب/ سارکوم
در 80% موارد زنان یائسه دیده می شوند . از نظر بیولوژیک مهاجم بوده و درمان موثری ندارد و بیمار در عرض 2 سال می میرد کربوپلاتین و پاکلی تکسل یا ایفوسفامید و سیس پلاتین سبب پاسخ نسبی در این تومور می شود .
ج/ کارسینوم سلول کوچک
میانگین سن ابتلا در این تومور 24 سالگی است . این تومور ها همیشه یکطرفه هستند .
در دو سوم موارد هیپرکلسمی پاراآندوکرین دیده می شود و مستلزم هیدراتاسیون، استفاده از دیورتیک، کلسی تونین و بیس فسفونات ها می باشد . درمان شامل جراحی و بعد شیمی درمانی بر پایه ی پلاتینوم و یا پرتودرمانی است .
تومورهای متاستاتیک
در 6-5 درصد موارد، تومور تخمدان در اثر متاستاز از سایر اعضاء (به طور شایع دستگاه ژنیتال، پستان و گوارش) ایجاد می شود . متاستاز از طریق گسترش مستقیم، انتشار خونی، لنفی و یا انتشار ترانس سلومیک رخ می دهد .
کارسینوم لوله فالوپ در 13 درصد موارد به تخمدان ها متاستاز می دهد اما سرطان سرویکس در موارد نادر به تخمدان متاستاز می دهد . آدنوکارسینوم اندومتر در 5 درصد موارد به طور مستقیم به تخمدان متاستاز می دهد . متاستاز سرطان پستان به تخمدان شایع است . تومور کروکنبرگ که به طور اولیه در معده و یا کولون، پستان یا مجاری صفراوی قرار دارد، مسئول 40-30 درصد تومورهای متاستاز دهنده تخمدان است (شایع ترین تومور متاستاز دهنده). این تومور دارای سلول های پر از موسین شبیه نگین انگشتری است و معمولا دوطرفه می باشد . تومورهایی با منشاء کولون، روده کوچک و یا آپاندیس و همچنین ملانوم، لنفوم، لوسمی هم ممکن است به طور ثانویه تخمدان را گرفتار کنند .
سرطان لوله فالوپ
این سرطان مسئول 3% درصد از کل بدخیمی های تناسلی است . از نظر ویژگی های بافت شناسی و سیر بالینی مشابه سرطان تخمدان است . لوله های فالوپ معمولا ثانویه به سرطان تخمدان، اندومتر، دستگاه گوارشی و یا پستان سرطانی می شوند .
تقریبا همه سرطان های لوله فالوپ منشاء اپیتالیال دارند . میانگین سن ابتلا به کارسینوم لوله ی فالوپ، 60-55 سالگی است .
در زنان مبتلا به جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 احتمال بروز کارسینوم لوله ی فالوپ افزایش می یابد .
تریاد کلاسیک علائم و نشانه های همراه با کارسینوم لوله ی فالوپ عبارتند از :
- ترشح آبکی فراوان از واژن (hydropse tubae profluens) 2) درد لگن 3) توده ی لگنی
شایع ترین علامت، ترشح یا خونریزی از واژن است . در 60% موارد در معاینه توده لگنی دیده می شود و در بیماری پیشرفته آسیت وجود دارد .
کارسینوم لوله ی فالوپ مشابه با الگوی انتشار کارسینوم اپی تلیان تخمدان از طریق ریزش ترانس سلومیک سلول ها در حفره صفاق انتشار می یابد .
در 80 درصد موارد بیماری پیشرفته، هنگام تشخیص، متاستاز ها محدود به حفره صفاق هستند . از آنجا که لوله ی فالوپ غنی از مجاری لنفاوی است، متاستاز به گره های لنفاوی لگنی و پاراآئورتی شایع است .
بر اساس این سیستم 25-20% از بیماران در مرحله اول، 25-20% از بیماران در مرحله دوم، 50-40% در مرحله سوم، 10-5 % در مرحله چهارم قرار دارند .
متاستازهای سطحی به کبد در مرحله سوم قرار می گیرند . در این مرحله گرچه تومور محدود به لگن حقیقی است اما از نظر هیستولوژیک، انتشار به روده کوچک و اومنتوم به اثبات رسیده است .
در صورت وجود افیوژن پلورال، جهت قرارگیری در مرحله چهارم باید تست سیتولوژیک مثبت باشد .
درگیری پارانشیم کبد معادل مرحله ی چهارم است .
بیشتر بیماران (50-40 درصد) در مرحله ی سوم مراجعه می کنند .
درمان سرطان های تخمدان و لوله ی فالوپ
درمان کارسینوم لوله ی فالوپ همانند درمان سرطان اپی تلیال تخمدان است . لاپاراتومی تجسمی جهت خارج سازی تومور اولیه، مرحله بندی و رزکشن متاستازها ضروری است . شیمی درمانی با تگزان و پلاتینیوم انجام می شود . جراحی شامل هیسترکتومی توتال شکمی و سالپنگواووفورکتومی دو طرفه است .
میزان بقا سرطان
میزان بقای 5 ساله در مبتلایان به کارسینوم لوله ی فالوپ، 40 درصد است . که بیشتر از میزان بقای مبتلایان به کارسینوم تخمدان است و بیانگر این واقعیت است که درصد بیشتری از مبتلایان به کارسینوم اپی تلیال لوله، در مراحل اولیه ی بیماری شناسایی می شوند . بقای 5 ساله در مبتلایان به مرحله اول بیماری ، 65 درصد در مرحله دوم، 60-50% بیماری در مرحله سوم و در مرحله چهارم 20-10% است .
برای کسب اطلاعات بیشتر به متخصص زنان خوب در غرب تهران مراجعه نمایید.
برخی از خدمات دکتر مژگان بیک زاده: